 |  |
Το Έργο ΕΝΕΔΗ ολοκληρώθηκε με δύο ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες ημερίδες για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του έργου: στις 9 Σεπτεμβρίου 2020 από το Τμήμα Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Κύπρου (Α) και στις 17 Σεπτεμβρίου 2020 από το Πανεπιστήμιο Κρήτης (Β).
Το έργο ΕΝΕΔΗ υλοποιήθηκε από το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε.), το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Κύπρου με χρηματοδότηση συνολικού προϋπολογισμού 1.014.785 €. Ξεκίνησε την 1η Δεκεμβρίου 2017 και ολοκληρώθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2020. Στόχος του έργου υπήρξε η μελέτη και εφαρμογή μεθόδων μεγιστοποίησης ενεργειακής απόδοσης και έξυπνης διαχείρισης ενέργειας με κατάλληλη διαμόρφωση των φορτίων που δημιουργεί η λειτουργία των υπολογιστικών και αποθηκευτικών συστημάτων των κέντρων δεδομένων, καθώς και η μελέτη και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών για την παραγωγή μέρους της αναγκαίας ηλεκτρικής ενέργειας. Το έργο πρότεινε την εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών με την εγκατάσταση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) υποστηρίζοντας τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στον απαιτητικό τομέα των κέντρων δεδομένων για τις ανάγκες της εκπαίδευσης και έρευνας.
Α. Οι εργασίες της πρώτης χρονικά ημερίδας ξεκίνησαν με χαιρετισμό από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Κύπρου Δρ. Μάριο Δικαιάκο, ο οποίος έκανε μια σύνοψη των στόχων και των επιτευγμάτων του έργου, το οποίο χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg V-A «Ελλάδα-Κύπρος 2014-2020». Ο κ. Δικαιάκος υπογράμμισε την σημαντικότητα για εφαρμογή μεθόδων μεγιστοποίησης ενεργειακής απόδοσης και την έξυπνη διαχείριση ενέργειας για κέντρα δεδομένων προτείνοντας την εισαγωγή καθαρών τεχνολογιών με την εγκατάσταση ΑΠΕ και υποστηρίζοντας τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Οι κυριότερες εργασίες που έγιναν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου αφορούσαν σε:
- Υλοποίηση Συστήματος ΑΠΕ: Μελέτη απαιτήσεων, σχεδιασμός και εγκατάσταση Συστήματος Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Φωτοβολταϊκού) στο κτήριο ΘΕΕ01 της Σχολής Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών.
- Ενεργειακή αναβάθμιση Κ/Δ: Μελέτη απαιτήσεων, σχεδιασμός και εργασίες για Ενεργειακή Αναβάθμιση Κέντρων Δεδομένων ΘΕΕ01.
- ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΞΥΠΝΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΦΟΡΤΙΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ: Μελέτη απαιτήσεων, σχεδιασμός, υλοποίηση και λειτουργία ολοκληρωμένου συστήματος υλικού και λογισμικού για την παρακολούθηση και διαχείριση συστήματος φορτίου Κ/Δ:
– Αισθητήρες παρακολούθησης παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.
– Αισθητήρες παρακολούθησης κατανάλωσης ενέργειας υπολογιστικών κόμβων και συστοιχιών Η/Υ και συστημάτων κλιματισμού Κ/Δ.
– Αισθητήρες λογισμικού παρακολούθησης υπολογιστικών φορτίων και επικοινωνίας στην υποδομή νεφέλης του Κ/Δ.
– Σύστημα εξαγωγής και αποθήκευσης δεδομένων παρακολούθησης από συνδεδεμένους αισθητήρες.
– Σύστημα απεικόνισης και ανάλυσης δεδομένων παρακολούθησης και διαχείρισης φορτίων.
Στην διαδικτυακή ημερίδα μίλησε ο κ. Νικόλας Χατζηγεωργίου (Foss Research Centre for Sustainable Energy – Π. Κύπρου) για τον Σχεδιασμό και την Υλοποίηση Φωτοβολταϊκού Συστήματος, για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Κέντρου Δεδομένων και την Ανασκόπηση Αναμενόμενων Αποτελεσμάτων Εξοικονόμησης Ενέργειας. Ο κ. Θανάσης Τρύφωνος (LInC – Π. Κύπρου) παρουσίασε τον Σχεδιασμό και την Υλοποίηση Συστήματος Τηλεμετρίας και τέλος, ο Δρ. Νικόλας Λουλλούδης (LInC – Π. Κύπρου) μίλησε για τον Σχεδιασμό και την Υλοποίηση Συστήματος Παρακολούθησης και Αναλύσεων, παρουσιάζοντας ζωντανά τις λειτουργίες του συστήματος.
Όπως φαίνεται στον παραπάνω πίνακα, η νέα εγκατάσταση Φωτοβολταϊκού συστήματος του Πανεπιστημίου Κύπρου, ισχύος 41.31 kWp, υπολογίζεται πως θα αποδίδει σε ετήσια βάση πέραν τον 66 MWh ηλεκτρικής ενέργειας, εξοικονομώντας ένα συνολικό ποσό πέραν των 13,000 € ανά έτος, με το αντίστοιχο περιβαλλοντικό όφελος να είναι η αποφυγή περίπου 49 τόνων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Η συγκεκριμένη εγκατάσταση αποτελείται από 3 υποσυστήματα, όπως φαίνεται στις πιο κάτω εικόνες, αποτελούμενη από 153 Φωτοβολταϊκά πλαίσια συνολικά, με εκτιμώμενο Συντελεστή Απόδοσης (Performance Ratio) κατά τη διάρκεια του χρόνου 79.26% και εκτιμώμενη περίοδο αποπληρωμής τα 4 χρόνια.
Η συνεισφορά του ΦΒ συστήματος στην εξοικονόμηση ενέργειας του Κέντρου Δεδομένων του Πανεπιστημίου Κύπρου για τον πρώτο χρόνο λειτουργίας, καθώς και η μείωση κόστους κατανάλωσης και η αντίστοιχη μείωση εκπομπών Διοξειδίου του Άνθρακα από τη λειτουργία του συστήματος για τον πρώτο χρόνο λειτουργίας φαίνονται στις πιο κάτω εικόνες.
Το Φωτοβολταϊκό σύστημα παρακολουθείται τακτικά από την ομάδα του έργου μέσω κατάλληλου συστήματος παρακολούθησης από τον κατασκευαστή, όπως φαίνεται στις πιο κάτω εικόνες, για τον έλεγχο της παραγωγής και γενικότερα, της ορθής λειτουργίας του.
Β. Η εκδήλωση του Πανεπιστημίου Κρήτης ξεκίνησε με χαιρετισμούς εκ μέρους του Πρύτανη του Πανεπιστημίου, καθ. Γεωργίου Κοντάκη, του Προέδρου του Δ.Σ. της ΕΔΥΤΕ, καθ. Στέφανου Κόλλια, καθώς και του Επιστημονικά Υπεύθυνου του έργου, καθηγητή του Τμ. Επιστήμης Υπολογιστών κ. Άγγελου Μπίλα. Ακολούθησαν παρουσιάσεις με τις οποίες αναλύθηκαν λεπτομερώς οι δραστηριότητες που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο του ΕΝΕΔΗ. Ο κ. Στέλιος Σαρτζετάκης από το ΕΔΥΤΕ παρουσίασε τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου, ενώ ο καθ. Μάριος Δικαιάκος από το Πανεπιστήμιο Κύπρου ανέλυσε τα αποτελέσματα του έργου εστιάζοντας στο συγκεκριμένο εταίρο. Στη συνέχεια τονίστηκαν οι εργασίες που έγιναν στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και αφορούσαν σε:
- Παραγωγή μέρους της ενέργειας που απαιτείται για την Πανεπιστημιούπολη των Βουτών μέσω Φ/Β συστήματος (Χαράλαμπος Κυριακάκης)
- Ενεργειακή αναβάθμιση του Κέντρου Δεδομένων του Ιδρύματος (Μανώλης Σταυρακάκης)
- Εγκατάσταση δικτύου μετρητικών διατάξεων ενέργειας για την Πανεπιστημιούπολη των Βουτών και παρακολούθηση και απεικόνισή τους μέσω πληροφοριακού συστήματος. (Νικόλαος Κρασσάς και Βασίλης Παπακωνσταντίνου).
Το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης ήταν αφιερωμένο σε ενέργειες που στοχεύουν στο να γίνει το Πανεπιστήμιο Κρήτης ένα “πράσινο” πανεπιστήμιο. Ο καθ. Άγγελος Μπίλας, μίλησε για τις σύγχρονες τεχνολογικές τάσεις για την ενεργειακή διαχείριση σε πανεπιστημιουπόλεις. Ο κ Χαράλαμπος Κυριακάκης, παρουσίασε το νέο έργο ΔΙΚΤΥΝΝΑ, στο οποίο συμμετέχουν το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΕΔΥΤΕ, το οποίο στοχεύει στην περαιτέρω βελτίωση του ενεργειακού αποτυπώματος του Ιδρύματος. Ο κ. Κωνσταντίνος Μανασάκης, Επ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, μίλησε για το Πανεπιστήμιο Κρήτης ως ένα περιβαλλοντικά υπεύθυνο πανεπιστήμιο.
Το τρίτο μέρος της εκδήλωσης εστίαζε σε αντίστοιχες δράσεις από άλλους δημόσιους φορείς στην Κρήτη. Συγκεκριμένα, ο κ Νίκος Ζωγραφάκης, επικεφαλής του Ενεργειακού Κέντρου Περιφέρειας Κρήτης μίλησε για δράσεις όπως το έργο ΣΥΝΕΡΓΕΙΝ που αφορά στην Ενεργειακή Εξοικονόμηση σε Δημόσια Κτίρια στην Κρήτη. Η κα Ρένια Δρόσου, Διευθύντρια Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής Δήμου Ηρακλείου, μίλησε για το έργο IMPULSE που αφορά στην ολοκληρωμένη υποστήριξη διαχείρισης για ενεργειακή απόδοση σε δημόσια κτίρια της Μεσογείου.
Όπως φαίνεται και στο παραπάνω διάγραμμα, η νέα εγκατάσταση ΦωτοΒολταϊκού Συστήματος 100 KWp του Πανεπιστημίου Κρήτης υπολογίζεται πως θα αποδίδει σε ετήσια βάση την παραγωγή 166.000 KWh ενέργειας, εξοικονομώντας συνολικά το ποσό των 23.240 €, με το αντίστοιχο, βεβαίως, περιβαλλοντικό αποτύπωμα να είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Η συγκεκριμένη εγκατάσταση περιλαμβάνει 317 panels των 315 watt έκαστο, ήτοι συνολικά 99.855 Kwp.
Συμπερασματικά:
Η ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα παγκοσμίως χρησιμοποιεί μεγάλα κέντρα δεδομένων που αυξάνουν το ενεργειακό αποτύπωμα και τα λειτουργικά κόστη. Ως αποτέλεσμα, η συλλογή και ανάλυση δεδομένων κατανάλωσης ενέργειας αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό στάδιο στην λήψη ορθών αποφάσεων. Το έργο ΕΝΕΔΗ φιλοδοξεί να βοηθήσει στο στρατηγικό σχεδιασμό και την αποφυγή αποσπασματικών παρεμβάσεων για μεγιστοποίηση του καθαρού οφέλους και επίτευξη των απαραίτητων συνεργιών σε ένα ευρύτερο σύνολο των δημόσιων κτηρίων. Η γεωγραφική θέση Κρήτης και Κύπρου ευνοεί τις υψηλές θερμοκρασίες το μεγαλύτερο μέρος του έτους, κάνοντας αναγκαία την χρήση σχετικά μεγαλύτερων συστημάτων απαγωγής θερμότητας στα κέντρα δεδομένων αλλά ταυτόχρονα οι μεγάλες περίοδοι ηλιοφάνειας ευνοούν την παραγωγή ρεύματος μέσω φωτοβολταϊκών διατάξεων.
Το έργο ολοκληρώνεται επιτυγχάνοντας άκρως θετικά αποτελέσματα αναφορικά με τις περιβαλλοντικές παραμέτρους. Στο πλαίσιο του έργου μελετήθηκαν και εφαρμόστηκαν καινοτόμα συστήματα ενεργής διαχείρισης της κατανομής υπολογιστικού φορτίου ανάμεσα σε διαφορετικές εγκαταστάσεις με κέντρα δεδομένων, με αποτέλεσμα τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας και μείωση των εκπεμπόμενων αερίων του θερμοκηπίου. Ειδικότερα, στην Πανεπιστημιούπολη των Βουτών εγκαταστάθηκε ένα δίκτυο μετρητών ενέργειας το οποίο διασυνδέεται με πληροφοριακό σύστημα οπτικοποίησης των μετρήσεων. Η αξιοποίηση των συστημάτων αυτών δίνει τη δυνατότητα για έλεγχο της ενεργειακής κατανάλωσης σε συνδυασμό με τις εκπαιδευτικές και διοικητικές διαδικασίες οι οποίες θα τροποποιηθούν κατάλληλα για τη βελτίωση του ενεργειακού αποτυπώματος. Μακροπρόθεσμα η παρούσα προσπάθεια αναμένεται να συμβάλει στη δημιουργία ιδρυματικής πολιτικής και ενός σχεδίου δράσης, που θα στοχεύουν στην αποδοτικότερη κατανάλωση ενέργειας. Επιπλέον, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών για την παραγωγή ενέργειας και ο συντονισμός αυτής μέσω της έξυπνης κατανομής φορτίου θα οδηγήσει αφενός σε περαιτέρω μείωση των προαναφερθέντων παραγόντων αφετέρου δε θα αυξάνει το ποσοστό συνεισφοράς στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ.